ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΑΡΘΡΟ
Ανδρες - Γυναίκες: Οι διαφορές που μας ενώνουν
Κική Τριανταφύλλη, Διονυσία Μαρίνου, Γεωργία Γεωργακαράκου
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τετάρτη 23 Μαρτίου 2011
Αρης, για τους άνδρες, Αφροδίτη, για τις γυναίκες. Ροζ για τα κοριτσάκια, μπλε για τα αγοράκια. Στερεότυπα δηλαδή που υποδηλώνουν ότι τα δύο φύλα έχουν ελάχιστα κοινά μεταξύ τους, λένε μάλιστα ότι το κάθε φύλο μιλάει τη δική του «γλώσσα». Πόση αλήθεια κρύβει άραγε αυτό; Η σύγχρονη έρευνα αποκαλύπτει πάντως ότι το – επικοινωνιακό – χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών δεν είναι τόσο βαθύ όσο νομιζουμε. Ας ξεφύγουμε λοιπόν από τα κλισέ, ας παραδεχτούμε τις – μικρές ή μεγάλες – διαφορές μας για να απολαύσουμε εν τέλει τη συμπληρωματικότητά μας.
Γιατί άραγε οι (περισσότερες) γυναίκες σταματάνε στον δρόμο και ρωτάνε για την κατεύθυνση, ενώ αντίθετα οι (περισσότεροι) άνδρες απεχθάνονται να το κάνουν; Το ερώτημα δεν είναι τυχαίο αφού αποκρυσταλλώνει τις βασικές πτυχές ενός φαινομένου που ευθύνεται για πολλές από τις απογοητεύσεις που βιώνουν άνδρες και γυναίκες όταν συνομιλούν μεταξύ τους.
Για μια γυναίκα το να ρωτήσει έναν ξένο σημαίνει ότι θα κάνει μια φευγαλέα σχέση μαζί του που θα την οδηγήσει εκεί που θέλει να πάει χωρίς απώλειες. «Τι έχουμε να χάσουμε;», λέει. Με την οπτική του άνδρα, όμως, κάτι τέτοιο θα ήταν υποτιμητικό. Προτιμάει να χάσει 5, 10, άντε 20 λεπτά και να βρει μόνος του τον δρόμο, παρά να ρωτήσει κάποιον άλλο. «Ασε που μπορεί να μας στείλει αλλού γι’ αλλού», ισχυρίζεται.
Είναι θέμα κατεύθυνσης. Για τους άνδρες σημασία έχει το «πάνω - κάτω» (ποιος έχει το πάνω χέρι), ενώ για τις γυναίκες το «μεταξύ μας» σύμφωνα με την Ντέμπορα Τάνεν, καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Georgetown, η οποία έχει αφιερώσει περισσότερα από τριάντα χρόνια ερευνώντας τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν γλωσσικά τα δύο φύλα.
«Oι συζητήσεις των ανδρών τείνουν να επικεντρώνονται στην ιεραρχία και τον ανταγωνισμό, αντίθετα οι κουβέντες των γυναικών περιστρέφονται γύρω από τις σχέσεις τους και κατά πόσο αυτές είναι στενές ή αποστασιοποιημένες», λέει η αμερικανίδα καθηγήτρια.
«Εγώ μπορώ να πετάξω την μπάλα μέχρι εκεί πάνω», λέει το ένα αγοράκι στον φίλο του, για να πάρει από εκείνον την απάντηση «η δικιά μου θα πάει στο φεγγάρι». «Η μαμά μου φοράει φακούς επαφής» λέει μια πιτσιρίκα για να εισπράξει ένα γεμάτο θαυμασμό «και μένα το ίδιο η θεία μου» από την άλλη. Αυτό το κοινό που μοιράζονται, της είναι τόσο ευχάριστο όσο η πιο ψηλή μπαλιά για το αγοράκι που «καπελώνοντας» φραστικά τους φίλους του νιώθει πιο δυνατό.
Σε άλλες ηλικίες, όταν μια γυναίκα αναφέρεται σε προσωπικά της προβλήματα, η φίλη θα της απαντήσει «ξέρω πώς αισθάνεσαι» ή «το ίδιο συμβαίνει και σε μένα». Είναι μια τελετουργική απάντηση που ενισχύει τη σχέση τους. Σε μια ανάλογη συζήτηση ανάμεσα σε άνδρες ο δεύτερος θα έλεγε στον πρώτο «πού να δεις τι συμβαίνει σε μένα», αφήνοντας να εννοηθεί το χειρότερο και άρα κάτι που ενισχύει τη θέση του – ακόμη και – στη μιζέρια.
Υπάρχουν όμως και παρεξηγήσεις αφού, αν η συζήτηση γινόταν ανάμεσα σε μια γυναίκα και έναν άνδρα, εκείνος θα θεωρούσε ότι του ζητάει τη βοήθειά του για να λύσει τα προβλήματά της, πράγμα που θα έκανε μεν αλλά τότε εκείνη θα τον κατηγορούσε με θυμό ότι της λέει τι να κάνει...
Oλες οι συζητήσεις όμως είτε από την ανδρική είτε από τη γυναικεία σκοπιά και άρα όλες οι σχέσεις, αντανακλούν έναν συνδυασμό ιεραρχίας και σύνδεσης. «Oλοι φιλοδοξούμε να είμαστε δυνατοί και να έχουμε σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Τα φαινομενικά διαφορετικά στυλ συζήτησης ανδρών και γυναικών είναι απλά διαφορετικοί τρόποι για την επίτευξη των ίδιων στόχων», ισχυρίζεται η Ντέμπορα Τάνεν.
Η οικογένεια μάλιστα είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο είναι ολοφάνερη αλλά και πολύ έντονη η επικέντρωση των μελών της – αρσενικών και θηλυκών – στην ιεραρχία και τον ανταγωνισμό από τη μια αλλά και την επιθυμία για σύνδεση από την άλλη. Υπάρχουν άραγε άνδρες ή γυναίκες που δεν το έχουν βιώσει; –Κ.Τρ.
Γεράσιμος Γενατάς,
ηθοποιός (με αφορμή τον ρόλο του στο Caveman)
Γιατί οι γυναίκες μιλάνε με τις ώρες, κάνουν λεπτομερείς περιγραφές, ανταλλάσσοντας πάμπολλες πληροφορίες με τις φίλες τους; O Caveman προβληματίζεται και αναρωτιέται. Και καθώς το ψάχνει και μονολογεί, αντιλαμβάνεται ότι ενώ αυτός από τα προϊστορικά χρόνια ήταν και εξακολουθεί να είναι κυνηγός, η γυναίκα είχε ανέκαθεν τη νοοτροπία του συλλέκτη.
Το θεατρικό έργο του Rob Becker με τα εκατομμύρια θεατές σε όλον τον κόσμο – ανάμεσά τους πάρα πολλοί ψυχολόγοι και θεραπευτές – είναι η μακροβιότερη παράσταση - μονολόγος στην ιστορία του Μπροντγουέι, η οποία παίζεται και στην Ελλάδα εδώ και τέσσερα χρόνια. «Ανδρες και γυναίκες θα ’λεγα βλέπουμε τα πάντα γύρω μας από διαφορετικές γωνίες αλλά όχι από αντίθετη πλευρά» λέει ο Γεράσιμος Γεννατάς που έχει υποδυθεί και αυτός στο παρελθόν τον Caveman.
«Αυτή η διαφορετική οπτική είναι που κάνει τον κόσμο στα μάτια των γυναικών πιο πλούσιο, πιο χρωματιστό, πιο ευωδιαστό και αυτό είναι που αποτυπώνουν με περισσότερα λόγια. Υπάρχει πολύ μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και άρα μεγαλύτερη αναλυτικότητα από την πλευρά τους. Oι γυναίκες προσέχουν περισσότερες λεπτομέρειες, βλέπουν τα πράγματα πιο ανάγλυφα και τα περιγράφουν με πιο πλούσιο τρόπο, νομίζω όμως ότι είναι ο ψυχισμός τους διαφορετικός, δεν είναι απλά θέμα έκφρασης. O άνδρας, αντίθετα, έχει μεγαλύτερη ανάγκη να συγκεντρώνει την προσοχή του, να επικεντρώνεται κάπου. Δεν αντέχει να τον απασχολούν πολλά πράγματα μαζί. Ενώ μια γυναίκα μπορεί να κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Το ζητούμενο όμως είναι οι άνθρωποι να αντιλαμβάνονται τη διαφορετικότητα και να της δίνουν χώρο να ανθήσει γιατί αυτή είναι που κάνει τα πράγματα ενδιαφέροντα. Διαφορετικά, θα ήταν μια απίστευτη βαρεμάρα». –Κ.Τρ.
Info: Φέτος τον Caveman ερμηνεύει ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης στο θέατρο Coronet, Φρύνης 11 & Υμηττού.
Μάγκες και κούκλες
Eίναι γεγονός πως τα αγόρια διαφέρουν από τα κορίτσια στον τρόπο συμπεριφοράς. Αν κάποιος θέλει να ερευνήσει πού οφείλεται αυτή η διαφορά, θα πρέπει να ψάξει στον εγκέφαλο των δύο φύλων αφού αυτός καθορίζει τις αντιδράσεις στα καθημερινά ερεθίσματα των παιδιών.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, ο εγκέφαλος των αγοριών είναι μεγαλύτερος αλλά το μυαλό των κοριτσιών ωριμάζει νωρίτερα. Παρ’ όλα αυτά, σημαντικό ρόλο στις διαφορετικές συμπεριφορές που υιοθετούν τα δύο φύλα στην παιδική ηλικία παίζει και η φροντίδα που δέχονται ως μωρά.
Σύμφωνα με την έρευνα του αμερικανού νευρολόγου Μάικλ Μίνεϊ στο Πανεπιστήμιο Μακτζίλ, η μητρική φροντίδα έχει άμεσο ψυχολογικό και νευρολογικό αντίκτυπο στο παιδί, από την παραγωγή νέων εγκεφαλικών κυττάρων μέχρι την αντιμετώπιση του άγχους και τη λειτουργία της μνήμης.
Πολλοί... εξουθενωμένοι γονείς αγοριών θα συμφωνήσουν πως είναι περισσότερο δραστήρια από τα κορίτσια, από τη βρεφική κιόλας ηλικία. Το επιβεβαιώνει έρευνα του 1986 από τον ψυχολόγο Γουόρεν Ιτον από το Πανεπιστήμιο Μανιτόμπα του Καναδά, η οποία δεν έχει ανατραπεί μέχρι σήμερα.
O ψυχολόγος Τζον Αρτσερ από το Πανεπιστήμιο Σέντραλ Λάνκαστερ της Βρετανίας υποστηρίζει ότι τα αγόρια είναι περισσότερο επιθετικά από τη φύση τους και αποδίδει τα αίτια στην προγεννητική τεστοστερόνη και όχι σ’ αυτήν που πολλαπλασιάζεται στην εφηβεία. Βέβαια και τα δύο φύλα έχουν εξάρσεις επιθετικότητας, αλλά διαφέρουν στο πόσο φανερές είναι.
Γιατί η φυσική επιθετικότητα είναι ταμπού για τα κορίτσια και μαθαίνουν από νωρίς να την κρατάνε κρυφή. Διοχετεύεται όμως στις μάχες με τις φίλες και στα άγρια βλέμματα που σκοτώνουν. Γι’ αυτό και έχουν μεγαλύτερη εμπάθεια. Η κοριτσίστικη εμπάθεια δικαιολογείται και οργανικά εξαιτίας της υπερδιέγερσης αλλά και του μεγαλύτερου σχήματος της αμυγδαλής, δηλαδή της περιοχής του εγκεφάλου που ελέγχει τη συναισθηματική νοημοσύνη.
Ωστόσο, όταν έχουμε να κάνουμε με έκφραση συναισθημάτων, τα δύο φύλα δεν διαφέρουν καθόλου στην παιδική ηλικία. Oλοι έχουμε δει αγοράκια να κλαίνε εξίσου σπαραχτικά με κορίτσια. Oσο όμως μεγαλώνουν διδάσκονται να κρύβουν τον φόβο, τη θλίψη και την τρυφερότητα και γι’ αυτό ανοίγονται λιγότερο στα συναισθήματα των άλλων.
Unisex παιχνίδια
Αν ένας μπαμπάς δει τον δίχρονο γιο του να παίζει με κούκλες, το πιθανότερο είναι ότι θα σκεφθεί πως κάτι δεν πάει καλά. Αντίστοιχα, δεν θα πολυαρέσει σε μια μαμά να δει την κορούλα της να κάνει ντρίμπλες με την μπάλα. Δεν θα έπρεπε όμως να συμβαίνει κάτι τέτοιο γιατί, σύμφωνα με έρευνες, η επιλογή παιχνιδιού κατά τη βρεφική ηλικία είναι ασυνείδητη. Η συνειδητή επιλογή της μπάλας ή της κούκλας αρχίζει γύρω στα τρία, φουντώνει γύρω στα πέντε, και στη συνέχεια ακολουθεί πτωτική πορεία εξαιτίας της αλληλεπίδρασης του παιδιού με τη φύση και την οικογενειακή ανατροφή.
Oι γονείς υποδεικνύουν στα παιδιά να παίξουν με τα κατάλληλα για το φύλο τους παιχνίδια και καλά κάνουν. Σύμφωνα με μελέτες, τα αθλήματα, το χτίσιμο των lego και τα αυτοκινητάκια ενισχύουν τη φυσική άσκηση για τα αγόρια. Αντίστοιχα, στα κορίτσια οι κούκλες, η ζωγραφική και οι εναλλαγές ρούχων διεγείρουν τις λεκτικές και κοινωνικές δεξιότητες.
Οταν πηγαίνανε μαζί σχολείο
Αν και ο μύθος θέλει τις γυναίκες να χρησιμοποιούν τις τριπλάσιες λέξεις καθημερινά σε σχέση με τους άνδρες, έρευνα του 2007 στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας απέδειξε πως οι αναλογίες είναι 16.215 λέξεις για τις γυναίκες και 15.669 για τους άνδρες. Ωστόσο, εκεί που υπερτερούν τα θηλυκά είναι στην ορθογραφία, την ανάγνωση και την ομιλία. Τα κορίτσια αρχίζουν να μιλούν έναν μήνα νωρίτερα από τα αγόρια και είναι περίπου 12% μπροστά στην ανάγνωση όταν πηγαίνουν στο νηπιαγωγείο.
Το πλεονέκτημα των κοριτσιών στο διάβασμα και το γράψιμο συνεχίζει καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής περιόδου και το 47% των κοριτσιών που αποφοιτούν είναι καλύτεροι αναγνώστες σε σχέση με τα αγόρια. Η διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα φαίνεται να ελαττώνεται στην ενήλικη ζωή αλλά η γυναίκα εξακολουθεί να διαθέτει καλύτερες λεκτικές δεξιότητες.
Ερευνα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Oυτρέχτης της Oλλανδίας κατέρριψε ακόμα έναν μύθο. Oτι οι γυναίκες χρησιμοποιούν και τα δύο μέρη του εγκεφάλου για να επεξεργαστούν τη γλώσσα ενώ οι άνδρες μόνο το αριστερό. Στην πραγματικότητα, δεν παρατηρείται καμία διαφορά, όπως και όσον αφορά το γεγονός ότι τα κορίτσια διαθέτουν από νευρολογική άποψη μεγαλύτερη κλίση προς το διάβασμα.
Εάν κάτι κάνει τη διαφορά, αυτό είναι αποκλειστικά ο περισσότερος χρόνος διαβάσματος και η γενικότερη αγάπη προς τα βιβλία. Από την άλλη, τα αγόρια διακρίνονται για την ευκολία που έχουν να οπτικοποιούν και να χειρίζονται τα αντικείμενα. O μέσος άνδρας μπορεί να υπολογίσει αν ένα περίπλοκο σχήμα χωράει μέσα σε έναν χώρο με μεγαλύτερη ευκολία από το 80% των γυναικών.
Η δυνατότητα αυτή δικαιολογείται από τη μεγαλύτερη εξάσκηση των αγοριών σε οπτικοακουστικές δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα οι κατασκευές με τουβλάκια, η οδήγηση τηλεκατευθυνόμενων και η σκοποβολή μέσα από ηλεκτρονικά παιχνίδια. Στην ίδια αιτία οφείλονται και οι καλύτερες επιδόσεις των αντρών στα Μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες. Αν τα κορίτσια θέλουν να βελτιωθούν, δεν έχουν παρά να λύνουν 3D παζλ, να παίζουν παιχνίδια που απαιτούν γρήγορη στόχευση και οδήγηση αλλά και να δοκιμάσουν αθλήματα όπως το τένις. –Δ.Μ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου