Παρασκευή 27 Μαΐου 2011

Τρία κείμενα για τη γλωσσομάθεια: Ξυδάκης, Φραγκουδάκη, Τσουκαλάς


  @' Λυκείου 

1ο Κείμενο


Το κόνσεπτ, το πρότζεκτ, το μπάτζετ 19 Σεπ 2010


  • του Nικου Γ. Ξυδακη

Θενξ μαν... Οταν τ' ακούω, μεταφράζω σιωπηρά: Ευχαριστώ, μάγκα μου. Ή: Ευχαριστώ, φιλάρα... Τα μεταφράσματα μου φαίνονται πιο αρρενωπά και χυμώδη, πιο άμεσα, πιο μοναδικά. Γιατί λοιπόν οι μάγκες έφηβοι και οι μετέφηβοι τιτιβίζουν τα δικά τους κρεολικά greeklish; Ισως γιατί κάθε γενιά χρειάζεται τη δική της ιδιόλεκτο, μια μυητική αργκό, προσωρινή, αναλώσιμη, φθαρτή, με ημερομηνία λήξεως. Η ιδιόλεκτος του «μαν» θα ξεθωριάσει με την είσοδό του σε ανώτερο σχολείο, με τη συμμόρφωσή του σε άλλες αργκό, ακαδημαϊκές ή επαγγελματικές, με την ένταξή του στα μαζικά υπερσύνολα της ενήλικης ζωής, της εργασίας.

Το ερώτημα παραμένει πάντως: Γιατί τα αγγλικά κατακλύζουν τον καθημερινό λόγο; Τα κρεολικά των εφήβων είναι η πιο αθώα περίπτωση, η πιο χαριτωμένη. Οταν όμως ακούς ενήλικους, επαγγελματίες, επιστήμονες, σπουδαγμένους, να παπαγαλίζουν αγγλικά, να περιγράφουν τη δουλειά τους, τη σκέψη τους, ακόμη και τη διάθεσή τους, με αγγλικά μονοσύλλαβα ή ολιγοσύλλαβα, δεμένα με λίγα ελληνικά ρήματα και άφθονα λεκτικά τικ, όπως «καταλαβαίνεις...», ε, τότε αρχίζεις να σκέφτεσαι για τα βαθύτερα αίτια.

Είναι αληθές ότι η γλωσσομάθεια έχει αυξηθεί γεωμετρικά τις τελευταίες δεκαετίες. Ο απόφοιτος λυκείου, ακόμη και χωρίς ιδιαίτερη επίδοση, θα διαβάζει και θα μιλάει αγγλικά ασυγκρίτως καλύτερα από τον ανάλογό του του '70, ακόμη και του '80. Μέγα μέρος των σπουδών διεξάγεται σε αγγλόφωνα σχολεία, προπτυχιακά ή μεταπτυχιακά. Μέγα μέρος των επαγγελμάτων απαιτεί καλή γνώση ξένης γλώσσας. Το επικοινωνιακό περιβάλλον κατακλύζεται από ξένη γλώσσα: τηλεόραση, ταινίες, Διαδίκτυο, ποπ κουλτούρα.

Αρα η ένταξη στην ξένη γλώσσα, αγγλική εν προκειμένω, έρχεται αβίαστα, φυσικά.

Πέμπτη 26 Μαΐου 2011

Οι εφημερίδες θα υπάρχουν γιατί υπάρχουν τα πρωινά της Κυριακής




Γιατί Διαβάζουμε Εφημερίδες;
enet.gr 15 Φεβ 10 - 20:14

 * Στο ερώτημα «γιατί ο κόσμος δεν διαβάζει πια εφημερίδες», θα είχα να αντιπροτείνω το «γιατί ο κόσμος συνεχίζει να διαβάζει εφημερίδες». Στο βαθμό που οι περισσότεροι μπορούν ανά πάσα στιγμή να έχουν πρόσβαση σε ό,τι πιο φρέσκο αφορά την είδηση, σε οποιαδήποτε ηλεκτρονική εφημερίδα, ενημερωτικό ιστό ή επίσημο πρακτορείο ειδήσεων, σε οποιαδήποτε γλώσσα και για οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, πρόσβαση σε οποιοδήποτε ανάλυση ή άρθρο γνώμης γραμμένο από τον εγκυρότερο δημοσιογράφο έως τον πλέον σεβαστό καθηγητή πανεπιστημίου, μέσα από ημεδαπά ή δορυφορικά κανάλια και το internet, δεν είναι λογικό ν’ αναρωτηθούμε γιατί υπάρχει ακόμα κόσμος (και είναι πολύς), που συνεχίζει ν’ αγοράζει εφημερίδες, κι όταν μάλιστα αυτός ο κόσμος σαν σύνθεση δεν είναι και πολύ διαφορετικός απ’ αυτόν που είναι εξοικειωμένος με τα ηλεκτρονικά μέσα;  

Κυριακή 22 Μαΐου 2011

Διάλογος: Συζήτηση: Διάφοροι τύποι

Θέμα: Διάφοροι τύποι συζήτησης
Έκφραση-Έκθεση Α' Λυκείου
Ένότητα "Ο λόγος"
Διδακτική δοκιμή
Α.Αυδή


α. Παρουσίαση
Η πρόταση στη διδακτική αυτή δοκιμή, παρότι αφορμάται από το κεφάλαιο "Διάλογος", που περιλαμβάνεται στην ενότητα "Ο Λόγος" στο βιβλίο της Α' Λυκείου, έχει γενικότερο χαρακτήρα. Αφορά τους διάφορους τύπους συζήτησης που μπορεί να οργανώσει ο καθηγητής, όταν το κρίνει σκόπιμο, διδάσκοντας οποιαδήποτε ενότητα των βιβλίων "Έκφραση-Έκθεση". Στην πρόταση αναλύονται οι στόχοι και η χρησιμότητα του κάθε τύπου συζήτησης και δίνονται ενδεικτικά παραδείγματα.


β. Διδακτική πρόταση

Στόχοι : Ο γενικός στόχος είναι να αναπτύξει ο μαθητής την ικανότητά του στον προφορικό λόγο, δηλαδή να αναπτύξει τις δεξιότητες "ακούω" και "μιλώ", προκειμένου να αντιμετωπίζει με αποτελεσματικό τρόπο τις διάφορες περιστάσεις προφορικής επικοινωνίας.

Δεν παλεύεται... η γλώσσα των νέων!



Εφευρετική και γρήγορη η αργκό της νέας γενιάς - 
Οι πιο γνωστές ατάκες..


«Η καθηγήτρια σήμερα είχε μπούκα και στην εξέταση
μας άφησε όλους παγωτό». Η μετάφραση; «Η καθηγήτρια
 ήταν σήμερα εκνευρισμένη και μας άφησε όλους
με το στόμα ανοιχτό στην εξέταση». Η e-γενιά
 μπορεί να θεωρείται νωχελική,

H γλώσσα των νέων


Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός 

H γλώσσα των νέων [Β9] 

Γιάννης Ανδρουτσόπουλος (2001) 

1. Ορισμός




Ο
όρος γλώσσα των νέων δηλώνει το σύνολο των γλωσσικών φαινομένων που χαρακτηρίζουν την επικοινωνία των νέων μεταξύ τους. Παρά τον χαρακτηρισμό "γλώσσα", η γλώσσα των νέων δεν είναι ένα αυτοτελές γλωσσικό σύστημα, αλλά μια "κοινωνιόλεκτος" [sociolect], δηλαδή ένας τρόπος ομιλίας με λεξιλογικά, πραγματολογικά και δομικά χαρακτηριστικά που χρησιμοποιείται υπό ορισμένες συνθήκες επικοινωνίας και είναι μέρος της γλωσσικής συνείδησης μιας κοινότητας. Η κοινωνική βάση της γλώσσας των νέων είναι η "παρέα", το δίκτυο των συνομηλίκων. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει μια ενιαία γλώσσα των νέων, αλλά ένα σύνολο από επιμέρους τρόπους ομιλίας με κοινές τάσεις διαμόρφωσης και κοινά γλωσσικά στοιχεία. Καθώς η ελληνική έρευνα είναι ακόμη περιορισμένη, τα στοιχεία που ακολουθούν συνδυάζουν ευρήματα από διάφορες γλώσσες.

2. Χαρακτηριστικά της γλώσσας των νέων

Σάββατο 21 Μαΐου 2011

Η γλώσσα των νέων και τα χαρακτηριστικά της


»»»  του Γιάννη Ανδρουτσόπουλου 



1. ορισμός 

Ο όρος γλώσσα των νέων δηλώνει το σύνολο των γλωσσικών φαινομένων που χαρακτηρίζουν την επικοινωνία των νέων μεταξύ τους. Παρά τον χαρακτηρισμό "γλώσσα", η γλώσσα των νέων δεν είναι ένα αυτοτελές γλωσσικό σύστημα, αλλά μια "κοινωνιόλεκτος" [sociolect], δηλαδή ένας τρόπος ομιλίας με λεξιλογικά, πραγματολογικά και δομικά χαρακτηριστικά που χρησιμοποιείται υπό ορισμένες συνθήκες επικοινωνίας και είναι μέρος της γλωσσικής συνείδησης μιας κοινότητας. Η κοινωνική βάση της γλώσσας των νέων είναι η "παρέα", το δίκτυο των συνομηλίκων. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει μια ενιαία γλώσσα των νέων, αλλά ένα σύνολο από επιμέρους τρόπους ομιλίας με κοινές τάσεις διαμόρφωσης και κοινά γλωσσικά στοιχεία. Καθώς η ελληνική έρευνα είναι ακόμη περιορισμένη, τα στοιχεία που ακολουθούν συνδυάζουν ευρήματα από διάφορες γλώσσες.
2. χαρακτηριστικά της γλώσσας των νέων

Μιχάλης Γκανάς, Πολλά βήματα πίσω




Μάνα με τους εννιά σου γιους και με τη μια σου κόρη
βαπόρι σ' άφησε πικρό σε τούτα τα βουνά,
πεινά η καρδιά σου νηστική και του καημού αποφόρι
φύγαν οι ανθρώποι για παντού, στραγγίξαν τα νερά.
Έτσι χορτάτη λησμονιά και του θεού αποκούμπι
ακούμπησε τη ράχη σου στον τοίχο του σπιτιού,
τ' αυτιού σου τα πατερημά και των νερών οι τούμποι
ν' ανοίξουν να σας πάρουνε ως τη φωλιά τ' αιτού.
Να μείνει ο κόσμος ξέσκεπος, ξαρμάτωτος να μείνω
κινίνο να 'ν' το μάτι μου, κινίνο κι η φωνή 
χωνί στα χέρια καθενού το αίμα μου να χύνω
στις νταμιζάνες του τυφλού οπού βαστάει κερί.


Από τα Μαύρα λιθάρια (1980)


Πέμπτη 19 Μαΐου 2011

Η γλωσσομάθεια είναι το εθνικό χόμπι μας


Νικολόπουλος ΓιάννηςΛαμπρινή Κουζέλη  

Οι Ελληνες έχουμε έφεση στην εκμάθηση ξένων γλωσσών και η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου μας το αναγνωρίζει
Η γλωσσομάθεια είναι το εθνικό χόμπι μας

 Εφεση στις ξένες γλώσσες, είτε για να αποκτήσουν πλεονέκτημα στην απαιτητική αγορά εργασίας του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου είτε από χόμπι, παρουσιάζουν σταθερά οι Ελληνες. Το γεγονός αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα ειδικά όταν, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, το 83% των Ευρωπαίων αναγνωρίζει μεν τη σημασία της γνώσης ξένων γλωσσών, περίπου ένας στους δύο (44%) όμως παραδέχεται ότι δεν μπορεί να κάνει ολοκληρωμένη συζήτηση σε άλλη γλώσσα, πέραν της μητρικής. Παρ΄ όλα αυτά, υπάρχουν και ορισμένοι Ευρωπαίοι οι οποίοι ανεξάρτητα από τις κλασικές ή όχι σπουδές τους επιδιώκουν να μάθουν Ελληνικά.

Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη

Του νεκρού αδελφού: Κωνσταντής - Αρετή // Γιοβάν - Γελίτσα

Του νεκρού αδελφού: ελληνική και σερβική παραλλαγή


Παραλογές : Σύγχρονη θεατρική παράσταση

Παραλογές

Πολυφωνικό τραγούδι

Πολυφωνικό τραγούδι

Παραλογές


ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ
ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Παραλογές



.
.
Στον Γιώργο Κακουλίδη
Κοιμήσου και παράγγειλα
δραγάτη το φεγγάρι
γέρνει σαν υπνοφαντασιά
λάμπει σαν παλικάρι
που νίφτηκε στολίστηκε
πέρασε φυλαχτάρι
της άνοιξης το κάλεσμα
στα στήθια κεχριμπάρι
στη μέση ζώστηκε σπαθί
στο χέρι το κοντάρι
να χτυπηθεί με το θεριό.
* * *
Του Αηγιωργιού η χάρη
κάθεται στα μαλλάκια του
σγουρά σαν το μανάρι
χτυπάει ο δράκος μια φορά
χτυπάει ο νιος σαράντα
πηδάει το αίμα του θεριού
ποτίζει το χορτάρι
βογγούν οι υψηλές κορφές
αχούνε τα φαράγγια
λιώνουν τα χιόνια στα βουνά
με τ’ Αηγιωργιού τη χάρη
κινάει ο νιος ο τυχερός
τη λυγερή να πάρει.
Ευθύνη, τχ. 284, Αύγουστος 1995

Δημοτικό τραγούδι: Πανεπιστήμιο Γιοχάνεσμπουργκ

Τετάρτη 18 Μαΐου 2011

Παραλογές


Του νεκρού αδερφού






Στα περβόλια  (Το τραγούδι του νεκρού αδελφού 1962)
Στίχοι: Μίκης Θεοδωράκης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πρώτη εκτέλεση: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Όταν ο Μπιθικώτσης ανέβηκε στο πάλκο για να τραγουδήσει τον "νεκρό αδελφό" ο Θεοδωράκης τον προσφώνησε: "Γεια σου τραγουδιστή με την ξυλένια φωνή."
Πραγματικά στα τραγούδια αυτά η φωνή του Μπιθικώτση με την λιτότητα ενός μοναστηριακού σήμαντρου φτάνει στις καρδιές και τις διαπερνά, αφυπνίζοντάς τες !!


Στα περβόλια, μες στους ανθισμένους κήπους
σαν άλλοτε θα στήσουμε χορό
και τον Χάρο θα καλέσουμε
να πιούμε αντάμα και να τραγουδήσουμε μαζί

Κράτα το κλαρίνο και το ζουρνά
κι εγώ θα 'ρθω με τον μικρό μου τον μπαγλαμά
Αχ, κι εγώ θα 'ρθω...
μες στης μάχης τη φωτιά με πήρες, Χάρε
πάμε στα περβόλια για χορό

Στα περβόλια, μες στους ανθισμένους κήπους
αν σε πάρω, Χάρε, στο κρασί
αν σε πάρω στον χορό και στο τραγούδι
τότες χάρισέ μου μιας νυχτιάς ζωή

Κράτα την καρδιά σου, μάνα γλυκιά
κι εγώ είμ'ο γιος που γύρισε για μια σου ματιά
Αχ, για μια ματιά..

Για το μέτωπο σαν έφυγα, μανούλα
εσύ δεν ήρθες να με δεις
Ξενοδούλευες και πήρα μόνος μου το τρένο
που με πήγε πέρ' απ'τη ζωή...


Negli Orti da "La canzone del Fratello Morto", 1962

Negli orti dentro i giardini fioriti
come un tempo daremo un ballo
e inviteremo la Morte
a bere e a cantare insieme

Reggi il clarino e lo zournàs*
E verrò anch'io col mio piccolo baglamàs*
Ah, anch'io verrò...
nel fuoco della battaglia mi prendesti, Morte
andiamo ora a danzare negli orti

Negli orti, dentro i giardini fioriti
se ti sconfiggo, Morte, nel vino
se ti sconfiggo nel ballo e nel canto
regalami allora una notte, una sola, tra i vivi

Reggi il tuo cuore, madre mia dolce
sono io, il figlio che ritornò per un solo tuo sguardo
Ah, per un solo tuo sguardo...

Quando partii per il fronte, mammina
tu non venisti a vedermi.
Sotto altri lavoravi e da solo presi quel treno
che mi sospinse al di là della vita...